تعریف لوله چیست؟

لوله یکی از قدیمی ترین ابزارهای جابه جایی سیالات در تاریخ بشر می باشد. لوله یک تیوب خالی است که برای عبور انواع مواد از جمله: سیال گاز فاضلاب، پودرها، دانه های ریز و خیلی ریز به کار می رود. امروزه لوله کشی تقریبا در همه ابعاد زندگی افراد به کار می رود. در اینجا به مبحث یک نوع از لوله به نام لوله پی وی سی (PVC) می پردازیم. تمامی نکات لازم برای انواع لوله کشی را می توانید از سایت فنی کارا کسب کنید.

لوله پی وی سی pvc

پی وی سی (PVC) چیست؟

بهتر است در ابتدای امر توضیح داده شود که معنای پی وی سی – PVC چیست؟ پلی وینیل کلرید (Polyvinyl chloride)، یک ماده ترموپلاستیک مصنوعی ساخته شده توسط پلیمریزاسیون وینیل کلرید می باشد. خاصیت های آن به افزودنی های پلاستیسیته بستگی دارد. فرم های قابل انعطاف در شلنگ، عایق، کفش، لباس و غیره استفاده می شود. PVC های سخت در تولیدات قالبی مورد استفاده قرار میگیرند.

پی وی سی پلیمری متشکل از 43 درصد هیدروکربن و 57 درصد کلر می باشد. دو فرآیند اصلی که در تولید لوله PVC استفاده می شود، عبارتند از اکستروژن برای تولید محصولات پیوسته نظیر لوله PVC، و قالب گیری برای محصولات مجزا نظیر اتصالات.

اکسترودر به عنوان قلب فرآیند تولید لوله پی وی سی دارای یک سیلندر با المنت های حرارتی قابل کنترل است که در آن مارپیچ های دقیقی می چرخند.

لوله پی وی سی (پلیکا – پولیکا)

پی وی سی یکی از پرمصرف ترین نوع پلاستیک ها می باشد. همانطور که می دانید لوله های پلاستیکی قابل اشتعال هستند و اکثر آنها آتش را گسترش می دهند. اما لوله PVC آتش را بر روی لوله پخش نمی کند. بلکه فقط همان نقطه ای که در آتش قرار گرفته، سوخته و از بین می رود. اما در مقابل لوله های پی وی سی در درجه حرارت های صفر و زیر صفر به شدت ترد و مستعد ترک خوردگی می شوند.

همچنین در صورتیکه در معرض تابش بیش از حد آفتاب با اشعه ماورا بنفش قرار گیرند، کیفیت خود را از دست می دهند. لوله های پی وی سی به هیچ عنوان برای سرویس های آبگرمکن مناسب نمی باشند.

لوله های پی وی سی را با نام لوله های پلیکا – پولیکا نیز می شناسند. خیلی از افراد فکر میکنند پولیکا جنس لوله می باشد، در حالیکه پلیکا نام برند معروف این لوله است. مقاومت بالا و خراب نشدن لوله در زمان های خیلی طولانی باعث پر طرفدار شدن این لوله شده است.

همچنین این لوله با رنگ طوسی در میان مردم طرفدار زیادی پیدا کرده است. این لوله ها از ابتدایی ترین لوله های پلیمری هستند که بیشترین کاربرد را در صنعت ساختمان تا به اکنون دارند. صنعت آب و فاضلاب بسیار به لوله های پولیکا مرتبط و وابسته است و به تنهایی باعث افزایش درخواست این کالا و رشد اقتصادی و موفقیت صنعت تولید لوله های پی وی سی گردیده است.

لوله پی وی سی لوله پلیکا

مزایای لوله پی وی سی (PVC)

لوله پی وی سی مانند هر نوع لوله دیگر و با هر جنس متفاوت دیگر دارای مزایا و معایبی است. در زیر به برخی از این مزایا پرداخته می شود.

• غیر قابل اشتعال بودن
• عدم جذب رطوبت نسبت به بقیه
• نصب آن راحت به وسیله چسب پی وی سی
• دارای وزن کم و سبک
• دارای قطر خارجی کمتر
• دارای مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی، اسیدها، باکتری ها، نمک ها…
• عدم پوسیدگی و آسیب پذیری
• عدم نیاز به رنگ برای نصب روی دیوار
• معایب لوله PVC
• خشک در مقابل هوای سرد
• دفرمه شدن در مقابل هوای گرم
• در صورت گرفتگی استفاده از فنر لوله بازکنی

مقاومت در برابر خوردگی :

لوله های PVC-u (پلیکا) نارسانای جریان الکتریکی هستند و در برابر واکنش های الکتروشیمیایی ناشی از اسیدها، بازها و نمک ها که منجر به خوردگی در فلزات می شوند، مقاوم هستند. این ویژگی در سطح داخلی و خارجی لوله‌ پی وی سی وجود دارد. در نتیجه، استفاده از لوله ی PVC-u در کاربردهایی که در آن خاک مهاجم وجود دارد، بسیار به صرفه است.

مقاومت شیمیایی بالا :

PVC-u در برابر بسیاری از الکل ها، روغن ها و مواد نفتی غیرآروماتیک مقاوم است. این ماده همچنین در برابر اکثر خورنده ها نظیر اسیدهای غیرآلی، بازها و نمک ها مقاوم است. برای کارهای معمول آبرسانی، لوله های  PVC-u کاملاً در برابر مواد شیمیایی موجود در خاک و آب مقاوم هستند. مسئله ی مقاومت شیمیایی تنها هنگامی مطرح می شود که محیط های غیرعادی وجود داشته باشد و یا از لوله برای انتقال مواد شیمیایی استفاده شود.

مدول الاستیسیته ی بالا و انعطاف پذیری :

مقاومت لوله های PVC-u (پلیکا) در برابر شکست یکی از مزایای عملکردی مهم آنها محسوب می شود. لوله های PVC-u تحت بار قادرند بدون شکستگی تغییر شکل بدهند. مدول الاستیسیته PVC-u یکی از مزایای مهم آن برای کاربردهای فنی محسوب می شود، به خصوص در شرایطی که حرکت یا لرزش خاک محتمل باشد (زمین لرزه و …). بالا بودن این کمیت باعث می شود تا پدیده دوپهنی در این لوله ها به حداقل برسد. همچنین با توجه به این که ضخامت لوله های فاضلابی بر اساس مقدار مدول الاستیسیته ی رزین مصرفی در ساخت لوله تعیین می گردد، بالا بودن مدول PVC-u باعث کاهش ضخامت لوله و افزایش سطح مقطع عبور جریان می شود.

استحکام کششی بلند مدت :

لوله هایPVC-u  (پلیکا) به گونه ای فرمول بندی می شوند تا استحکام کششی بلند مدت بالایی داشته باشند. حداقل استحکام مورد نیاز (MRS) (که در طراحی لوله های تحت فشار به کار می رود)، برای لوله های PVC-u در حدود دو برابر بیشتر از مقادیر متناظر دیگر لوله های پلاستیکی نظیر پلی اتیلن است. به همین دلیل هم ضخامت لوله های PVC-u نسبت به سایر لوله های پلاستیکی کمتر بوده و در نهایت وزن کمتری نیز دارد، که این مسئله مزیت مهمی محسوب می شود .

نسبت استحکام به وزن بالا، وزن سبک :

استحکام بالای PVC-u باعث حداقل شدن ضخامت و سبکی این لوله ها میگردد. لوله هایPVC-u  مزیت سبکی چشمگیری دارند که جنبه ایمنی مهمی محسوب می شود. امکان حمل و نقل آسان، آسیب های کاری را حداقل نموده و نصب و حمل و نقل ارزان تر را تسهیل می کند. یک فرد می تواند به راحتی دو لوله ی ۶ متری با اندازه ۱۱۰ را حمل کند، ولی تنها قادر است کمتر از ۱/۵ متر لوله ۱۱۰ آهنی را با همان نیرو حمل کند.

اتصالات آب بند :

یک مزیت مهم برای هر لوله آب بندی اتصالات آن است. لوله های PVC-u با عمق دخول بالا و سیستم های اتصال اورینگی (Push-fit) توانسته است از طریق همین مزیت بسیاری از محصولات سنتی را کنار بزند.

استحکام ضربه :

تحت شرایط نرمال، لوله های PVC-u مقاومت نسبتاً بالایی در برابر آسیب های ناشی از ضربه در مقایسه با مابقی لوله ها دارند. با وجود کاهش مقاومت ضربه لوله های PVC-u در دماهای بسیار پایین، استحکام ضربه ی آن همچنان بالاتر از حد نیاز است.

مقدار زبری پایین :

زبری لوله عامل بسیار مهم و مؤثری در ایجاد افت فشار و کاهش دبی می باشد. لوله های PVC-u به دلیل داشتن سطوح داخلی بسیار صیقلی (ضریب زبری و اصطکاک پایین)، مقاومت بسیار پایینی در برابر جریان سیال از خود نشان می دهند. علاوه بر این، در بسیاری از لوله ها باکتری ها در قسمت های زبر و دارای پستی و بلندی لوله تجمع می کنند (تشکیل biofilm) و به مرور راه جریان آب را می بندند، که این امر باعث افت فشار جریان شده و بر سلامت آب آشامیدنی نیز تأثیر منفی می گذارند. زبری هیدرولیکی پایین لوله های PVC-u ,با ممانعت از تشکیل بیوفیلم، علاوه بر کاهش افت فشار، مانع ته نشینی لجن در شبکه های فاضلابی شده است.

کیفیت آب :

استفاده از فرمولاسیون مناسب جهت تولید لوله‌های PVC-u موجب می شود تا مطابقاستانداردهای NSF 61-62 بتوان از این لوله ها جهت انتقال آب آشامیدنی استفاده نمود و اطمینان حاصل کرد که مقادیر سرب، قلع و سایر عناصر سمی نظیر جیوه، کرم، کادمیم و باریم زیر حدود مجاز استاندارد می باشند.

مقاومت در برابر شعله :

لوله ی PVC-u به سختی آتش می گیرد و در غیاب منبع خارجی شعله به سوختن ادامه نمی دهد. دمای شعله ور شدن خود به خودی آن ۴۵۴ درجه سانتیگراد است، که بسیار بالاتر از اکثر مواد ساختمانی است. در اثر سوختن PVC، گاز  HCI  آزاد می شود که این گاز از دسترسی اکسیژن به منطقه ی مشتعل شده جلوگیری می کند. به همین دلیل است که PVC را ماده ای خودخاموش شونده می نامند.

مزایا و معایب لوله های پی وی سی

لوله پلیکا و اتصالات لوله pvc

از مزایای لوله پلیکا و اتصالات لوله pvc (پلی وینیل کلراید)، مقاومت خوب لوله پلیکا در برابر چربی‌ها، روغن‌ها، اسید‌ها و بازها می‌باشد. لوله پلیکا و اتصالات لوله pvc عایق الکتریسیته بوده و در برابر شعله، مقاوم است و از آنجاییکه لوله پلیکا یا لوله pvc به راحتی با انواع نرم کننده‌ها آمیخته می‌گردد، می توان از لوله پلیکا محصولات پلاستیکی متنوعی از سخت ترین شکل تا انعطاف ترین شکل را از آن تولید نمود.

لوله پلیکا و اتصالات لوله pvc ( پلی وینیل کلراید) در دو دسته تولید می‌گردد: نوع سخت و نوع انعطاف پذیر. اگر به این بسپار، نرم‌کننده‌ای افزوده نگردد یا با مقدار کمی از آن آمیخته گردد، پلاستیک قوی و سفتی حاصل می شود که در ساخت لوله و اتصالات ساختمانی، پروفیل در و پنجره، پوشش خارجی و پانل های ساختمانی، مجاری فاضلاب‌ها، ناودان‌ها، درزگیر در و پنجره، قطعات اتومبیل، کارت های اعتباری و … بکار می‌رود.

مصارف بسپار انعطاف پذیر بسیار متنوع است. از تولید انواع کاغذ دیواری و رو مبلی تا تولید ورق و فیلم، از اسباب بازی گرفته تا شیلنگ و پرده حمام  و رومیزی ، کیسه خون و…. همگی از بازارهای مصرف این بسپار می‌باشند .در حال حاضر ، مصرف جهانی این بسپار ۳/۳۴ میلیون تن است که معادل ۱۶ درصد مصرف بسپارهای اساسی‌ است و پیش بینی  می‌گردد که تا سال ۲۰۱۷ مصرف این بسپار به حدود ۳/۴۸ میلیون تن برسد .

پلی وینیل کلراید (PVC)

پلی وینیل کلراید (PVC) عبارت پی وی سی و وینیل بطور رایج نه تنها با مرجع پلیمر بلکه برای همه موادی که پلی وینیل کلراید یک سازنده آنست استفاده می‌شود. پلی وینیل کلراید پلاستیکی با موارد استفاده نامحدود است .در شرایط حاضر لوله پلیکا(پلی وینیل کلراید (PVC)) یکی از ارزشمندترین محصولات صنعت پتروشیمی است .بطور عمومی بیشتر از ۵۰% از لوله پلیکا و اتصالات لوله pvc یا لوله پی وی سی ساخت بشر در ساختمان سازی استفاده می‌شود

.زیرا لوله پلیکا و اتصالات لوله pvc یا لوله پی وی سی ارزان بوده و به سادگی سر هم بندی می‌شود. در سالهای اخیر لوله پلیکا و اتصالات لوله pvc یا لوله پی وی سی جایگزین مواد ساختمان سازی سنتی نظیر چوب سیمان و سفال در بسیاری از مناطق شده است. با وجود ظهور یک ماده ایده ال در ساختمان سازی همچنان نگرانی در رابطه با هزینه لوله پلیکا و اتصالات لوله pvc یا لوله پی وی سی برای محیط زیست طبیعی و سلامتی انسان وجود دارد.

موارد استفاده فراوانی برای لوله پلیکا و اتصالات لوله pvc یا لوله پی وی سی شامل وینیل سایدینگ. علامت مغناطیسی کارت ها، برش عمودی پنجره ها، لوله، لوله کشی، کانال و لوازم نصب کردنی. کیف‌های ارزان قیمت.پنجره‌های تاریک( بدون دید) ودر شکل نرم آن برای لباس. اثاثیه یا لوازم داخلی نظیر پرده .کف سازی و ساختن سقف. پوسته کابل‌های الکتریکی. توپ‌های بازی سبک وزن وجود دارد. همچنین  لوله پلیکا ماده ایست که اغلب برای لوله کشی آب و فاضلاب بعلت ارزان بودن طبیعی و انعطاف‌پذیر بودن استفاده می‌شود.

مزایای پلیکا

• تکنیک‌های شکل دادن لوله پلیکا و اتصالات لوله pvc
• مخلوط کن‌های پودری
• دستگاه‌های ژلیفیکاسیوندستگاه‌های فرم دادن
• کلندر ها
• شکل دادن در فشار کم
• قالب گیری به روش تزریقی برای تولید اتصالات پلیمری
• اکستروژن وشکل دادن حرارتی برای تولید لوله های پلیمـــری .
• مزایای لوله پلیکا و اتصالات لوله pvc
• قابل تولید از سایز های ۲۰ الی۶۳۰ میلیمتردر فشارهای ۴تا ۱۶۰ اتمسفر
• عدم آسیب پذیری و پوسیدگی پس از ۵۰ سال
• مقاومت در برابر مواد خورنده،حلال ها،مواد شیمیایی،پوسیدگی و زنگ زدگی
• سبک با قابلیت حمل و نقل آسان
• نصب ساده و سریع با استفاده از چسب و اتصالات اورینگی
• ۱۵ تا ۴۰ درصد صرفه جویی اقتصادی در پروژه ها شامل قیمت،هزینه ی حفاری حمل و نقل بستر سازی ونصب
• بدون آلایندگی محیط زیست
• بدون تاثیر بر مزه، بو وPH آب
• پایداری در مقابل رشد باکتری
• عدم اصطکاک با مایع داخل لوله
• داشتن خاصیت لغزندگی در مقابل حرکت سیالات
• ضد اشتعال
• عایق الکتریسته
• مقاومت در برابر موش خوردگی و سایر جوندگان
• مقاوم در برابر ضربات ناشی از زلزله و فشار های خارجی
• دارای استاندارد ملی جمهوری اسلامی ایران و دین آلمان
• بالاترین آمار مصرف جهانی در شبکه های فاضلابی،آبرسانی،مخابرات و برق